Doortrappers
Is
een SingleSpeed hetzelfde als een fixed
gear.?
Nee.
Een fixer (fixed wheel) is een doortrapper, ie een
fiets zonder freewheel. Een
SingleSpeed
is een fiets (meestal een MTB) met een freewheel
maar zonder
versnellingen.
Wat
is de lol van een doortrapper
Rijden
op een vast verzet is iets wat je gedaan moet
hebben om te merken hoe
leuk
het is. Om te beginnen voelt het anders,
vloeiender. omdat de fiets als
een vliegwiel werkt. Bovendien rolt een fixer
lichter, omdat er in een
scheve derailleurketting altijd nog wat
verliezen optreden. Je krijgt
er
ook een rondere trapbeweging van, en het wordt
dan ook als goede
training
beschouwd voor de winter en het vroege voorjaar.
Voor
mij telt meer de verbinding die je met de fiets
krijgt. Geen gezeur of
je wel de goede versnelling geschakeld hebt, je
zit altijd in de goede
versnelling! Op heuveltjes en vals plat kun je
maar een ding doen en
dat
is gas geven. Naar beneden komen de derailleurs
op de twaalf wel weer
langs,
maar 180 rpm heeft zijn eigen charme. Kortom een
ideaal apparaat om de
dagelijkse stress weg te fietsen.
Zijn
clickpedalen gevaarlijk op een vast verzet?
Integendeel,
de beste verzekering om er voor te zorgen dat je
geen mep van een
pedaal
krijgt is door je voeten er aan vast te maken.
Bovendien hebben de
meeste
clickpedalen meer grondspeling dan een gewoon
pedaal, zodat je minder
snel
een pedaal aan de grond zet in een bocht. Een
pedaal hoog houden gaat
immers
niet.
Een
dubbelzijdig clickpedaal is al rijdend veel
makkelijker te vinden dan
een
toeclippedaal.
Wat
gebeurt er als je ophoudt met trappen op een
fixie.
Dat
is geen goed idee, want je krijgt een forse zet
naar voren, richting
over
het stuur heen. Je leert het echter snel
af!
Kun
je wel bij je bidon komen onderweg
JA.
Een van de dingen die je op een vast verzet
leert is hoe je met
bewegende
benen toch makkelijk je bidon uit de houder kunt
trekken, en hoe je van
staand fietsen naar zittend fietsen overgaat
zonder je benen stil te
houden.
Hoe
zit het met onderhoud?
Onderhoud
wat is dat? Een van de charmes van een
singlespeed cq fixer is
dat
ze het zonder onderhoud blijven doen. Met af en
toe een drup olie over
de ketting kom je een heel eind als het moet. En
zorg je wel goed voor
je spullen dan is zo'n eenvoudige fiets
natuurlijk veel minder
werk.
Zijn
er nog bijzonder risico's?
Bij
een fiets met een vast verzet moet je uitkijken
dat je niet bij het
poetsen
oid je vingers afknelt in de aandrijving. Zeker
een fiets met een zwaar
achterwiel sjouwt lekker door! Ga ook niet
fietsen met losse
schoenveters,
wijde broekspijpen (Bv van de overall, en nee,
niet vragen..) in
combinatie
met een open ketting.
Kun
je met baannaven de weg op.
Van
Campagnolo mag het niet, die zullen wel een
kwaliteitsprobleem hebben.
Andere baannaven die ik gezien heb, hebben geen
slechtere afdichting
dan
de wegnaven van 30 jaar geleden. Bij conuslagers
1 of twee keer per
jaar
schoonmaken (of een gat in de naaf boren en de
vetspuit erop) zou
voldoende
moeten zijn.
Heb
je speciale baanpadden nodig.
Op
de weg zijn ouderwetse naar voren opende padden
(Campa 1010 oid)
handiger.
Dan kun je het wiel uit de fiets halen zonder
eerst de ketting van het
tandwiel te tillen en om het frame te hangen.
Bovendien staat de
wielgleuf haaks op de achterrem,
zodat je het wiel kunt verplaatsen zonder de
remblokjes opnieuw af te
stellen.
Baanpadden hebben meestal een iets langere gleuf
zodat je makkelijker
een
ander verzet kunt monteren zonder met de ketting
te moeten knoeien.Ook
zijn ze sterker voor het geval je plannen hebt
om skidkampioen te
worden.
Bovendien
staan baanpadden natuurlijk veel leuker.
Wat
is een flip-flop
Dat
zijn naven met aan beide zijden schroefdraad.
Traditioneel kun je maar
aan een kant een vast tandwiel met borgring
aanbrengen, de andere kant
is bedoeld voor een vrijloop zodat je
freewheelend een berg af kunt
door
het achterwiel om te draaien. In de
handel soms aangeduid met FGFW (fixed
gear-Freewheel) Niet te
verwarren met tandemnaven waar nog
een Arai bandrem op kan.
Wat
voor tandwiel gebruik je op een fixie.
Traditioneel
gebruik je tandwieltjes met schroefdraad. De
schroefdraad op de naaf is
hetzelfde als die voor meervoudige freewheels.
Ook oude terugtrapremmen
kom je soms nog tegen met schroefkransen.
Oude
UG sluitkransen hebben ook schroefdraad die
bijna past, maar a) daar
verpruts
je de naaf mee, en b) de ketting springt
makkelijker van de korte tanden.
Je
kunt ook een Shimano cassettenaaf ombouwen naar
een vast verzet door
het
freewheel te vervangen door een vastgelast
exemplaar, of door een sjieke uitvoering in
massief aluminium aan te
schaffen
(o.a.Surly). Gebruik bij een cassettenaaf bij
voorkeur de los
verkrijgbare
BMX tandwielen met volle tanden.
Hoe
monteer je een tandwiel op een baannaaf?
Vet
de schroefdraad in, schroef de tandkrans met de
hand op de naaf, en
trek
hem hard (120-150Nm) na met een kettingzweep.
Schroef de borgring op de
naaf en zet die rustig vast. Controleer na
enige tijd of de
borgring
nog vast zit, zo niet, dan heb je het tandwiel
nog vaster op de naaf
getrapt!
Waar
is die borgring voor?
Hele
volksstammen zijn er van overtuigd dat de
borgring overbodig is, en het
beste weg kan worden gelaten. Hun redenering is
dat als je het tandwiel
vast genoeg knalt, je het echt niet zelf meer
lostrapt. En loopt de
ketting
vast, dan heb je nog de theoretische kans dat
het tandwiel zich dan
juist
wel losschroeft.
Ik
monteer hem wel, profrenners niet.
Zijn
uitvalassen onbruikbaar?
Onzin.
a) het voorwiel heeft geen idee wat je achter
uitspookt, dus daar heb
je
geen moeren nodig.
en
b) als je op een oude racefiets het
achterwiel niet naar voren
trekt,
doe je dat op een fixer ook niet. Zorg wel voor
een goede stalen
uitvalspanner,
dus geen titanium boutique geval, en smeer het
inwendige. Gebruik je
wel
moeren, dan moet je om een bandje te kunnen
wisselen dus een
moersleutel
meenemen. Een klassieke mooi afgeronde
Campagnolo crankboutsleutel
(peanut
butter wrench) is hiervoor zeer geschikt.
Heb
je op de weg een achterrem nodig op een fixed
wheel?
Al
weer een twistpunt. Ik mis hem niet,
snelheidsmodulatie doe je met de
benen,
en als je hard met de voorrem remt staan je
benen vanzelf stil ;).
Hoe
bouw je een wegfiets om naar fixed wheel?
Een
oud stalen wegframe met horizontale padden is
hiervoor ideaal,
maar
je kunt ook een baanframe gebruiken. In een
baanframe heb je echter
geen
ruimte voor spatborden, en veel baanvorken zijn
niet geschikt om een
voorrem
op te monteren (geen gat, te slap)
- Verwijder
de derailleurs
- Monteer
een achterwiel met baannaaf. (zie ook hier)
- Verwijder
het buitenblad, en zet het binnenblad weer
vast op de meest gunstige
positie
ivm de kettinglijn. Als de busjes te lang zijn
kun je spacers uit het
overbodige
buitenblad zagen. (Je mag natuurlijk ook
kortere bladboutjes kopen,
zoals
ze elders op deze site te vinden zijn)
- Monteer
een ketting, kun je alleen dikke
achtertandwielen vinden dan zit je
vast
aan 1/8" ketting, op dunne past de gewone
3/32" derailleurketting.
Er is nu ook
een
complete bouwbeschrijving
Mijn
fixerframe heeft vertikale padden, wat nu?
- Op Fixed
Innovations staat een pagina waarmee je
uit kunt rekenen of er een
tandwielcombinatie is te vinden die toevallig
precies past
- Je kunt
de helft van de snelspanner achteras afvijlen,
zodat je ca 6mm
stelbereik
krijgt door de as te draaien, maar controleer
wel eerst of de spanner
voldoende
in de padden kan eieren
- Je kon
een Bullseye naaf kopen met een FI excenteras
zodat je nog meer stelbereik hebt. De Eno
excentric van White is
duurder maar wel leverbaar, moeten alleen
tegenwoordig rare tandwielen
op!
- Je kunt
bij een stalen frame de padden laten vervangen
door horizontale.
- Koop een
ander, wel onbeperkt bruikbaar frame
Hoe
strak moet je de ketting spannen?
Tandwielen
zijn niet rond, en ze slijten ook nog ovaal. Zet
de ketting zo dat op
het
strakste punt de aandrijving net niet doodloopt.
Heb je heel veel
spanningsvariatie,
dan kun je proberen of het uitmaakt als je het
voortandwiel verdraait
ten
opzichte van het crankstel.
Kun
je met een groep meetrainen?
Ligt
aan de groep. Omdat de pedalen altijd rond
blijven gaan rij je andere
lijnen
in de bocht, en omdat je nooit je benen
stilhoudt is het voor een
achterligger
moeilijker in te schatten of je vaart
vermindert. Als de meute met de
wind
in de rug het buitenblad erop gooit ben je
vermoedelijk gezien. Voor je
je fiets meeneemt dus eerst overleggen, en is
het OK let dan op
nieuwkomers
die nog niet aan je gewend zijn!
Wat
zijn de verschillen tussen goedkope en dure
baankransen?
Dure
baankransen zijn vermoedelijk harder en hebben
een nauwkeuriger
tandvorm.
Belangrijkste kwaliteitsverschil is echter dat
ze een veel langere
schroefdraad
hebben. Dunne kransjes met weinig schroefdraad
moet je altijd met een
of
twee Sturmey Archer afstandsringen oid op de
naaf schroeven. De
schroefdraaduitloop
tegen de borst biedt namelijk geen houvast, en
met dunne kransjes kun
je
je niet permitteren een paar van de weinige
gangen draad over dat stuk
te schroeven. Met een paar afstandshouders zit
het tandwiel altijd op
de
volle draad.
De
bladboutjes zijn te lang om een enkel tandwiel
op een crankstel te
schroeven.
Kortere
bladboutjes kopen, afstandsbusjes zoeken
(fietsenmaker) of de oren van
een versleten tandwiel zagen, bijvijlen en die
gebruiken.
Kan
ik zo'n octagon multiserrated, pipe billet
spindle [tm] shimano
crankstel
gebruiken?
Dit
type crankstel houdt er niet echt van als je
achteruit trapt. Een
vierkant
asje is beter, en anders moet je de linker bout
frequent
controleren. Maar
bij mijn winterfiets is het crankstel er nog
niet afgevallen. ISIS
spline
is in theorie beter -spelingvrij- ontworpen en
goed te gebruiken.
Jammer dat de lagers meestal shit zijn (ISIS=
crisis).
Hoe
kom je aan zo'n nep-remgreep voor op het
racestuur als je alleen een
voorrem
monteert?
Dia
Compe schijnt ze te leveren voor tandems, maar
het makkelijkst is om
een
gewone remhendel te nemen en alleen het huis te
monteren. Bij Shimano
moet
je een klein borgschroefje losdraaien, en dan
tik je de scharnierpen er
zo uit.
Hoe
rem je op een doortrapper?
Normaal
gesproken met de voorrem, met je benen de fiets
tegenhouden is vermoeiend
en
nergens goed voor. Dat doe je alleen voor
snelheidsmodulatie. Wil je
een
keer met geblokkeerd achterwiel remmen dan is de
methode als volgt: ga
naar voren met je lichaam om het achterwiel te
ontlasten, laat je door
de crank optillen totdat je de cranks op 3-9 uur
hebt. Hou nu je benen
stil. Oefenen op gras.
Waarom moet er een voorrem op een
straat fixie?
Hoe hard je kunt remmen hangt af van de druk
op het wiel. Bij een racefiets is dat globaal
60-40 (v-a) maar als je gaat remmen krijg je een
gewichtsverplaatsing naar voren. De voorrem kan
dan harder remmen, de achterrem wordt steeds
minder effectief. Met een voorrem is de remweg
zeker een factor 3 korter
Wat
is een bruikbaar verzet?
Is
natuurlijk heel persoonlijk, maar ik zou denken
aan iets rond 44-16
of
39-15 voor op de weg
SingleSpeed
Is
een SingleSpeed hetzelfde als een fixed
gear.?
Nee.
Een fixer is een doortrapper, ie een fiets
zonder freewheel. Een
SingleSpeed
(Singlie) is een fiets (meestal een MTB) met een
vast verzet, maar toch vaak een
freewheel. Strikt genomen is trouwens een fiets
met een terugtraprem
ook
een SingleSpeed.
Kun
je zonder freewheel terrein rijden?
Nauwelijks,
maar er is vast wel iemand die het toch
probeert. Het is oncomfortabel,
en in bochten en karresporen niet handig, en
zeker niet snel. Maar het
is zeker een uitdaging ;)
Hoe
zit het met onderhoud?
Onderhoud
wat is dat? Een van de charmes van een
SingleSpeed cq fixer is
dat
ze het zonder onderhoud blijven doen. Met af en
toe een drup olie over
de ketting kom je een heel eind als het moet.
Poetsen stel je uit tot
de
zon schijnt.
Wat
is een flip-flop
Dat
zijn naven met aan beide zijden schroefdraad.
Traditioneel kun je maar
aan een kant een tandwiel met borgring
aanbrengen, de andere kant is
bedoeld
voor een vrijloop zodat je freewheelend een berg
af kunt door het
achterwiel
om te draaien. Twee freewheels lukt echter ook
wel. Er zijn ook BMX
flipflops,
met aan een kant een veel kleinere schroefdraad.
Daar past dan een
klein
freewheel op met bv 14 tanden.
Zijn
uitvalassen onbruikbaar?
Onzin.
a) het voorwiel heeft geen idee wat je achter
uitspookt, dus daar heb
je
geen moeren nodig.
en
b) als je op een oude mtb het achterwiel
niet naar voren trekt,
doe
je dat als SingleSpeed ook niet. Zorg wel voor
een goede stalen
uitvalspanner,
dus geen titanium boutique geval, en smeer het
inwendige.
Heb
je vertikale padden en een kettingspanner dan
zit je sowieso goed.
Mijn
MTBframe heeft vertikale padden, wat nu?
- Op Fixed
Innovations staat een pagina waarmee je
uit kunt rekenen of er een
tandwielcombinatie is te vinden die toevallig
precies past.
- Je kunt
de helft van de achteras afvijlen, zodat je ca
6mm stelbereik krijgt
door
de as te draaien. In combinatie met een halve
kettingschakel moet dat
net
genoeg zijn.
- Je kon
een Bullseye naaf kopen met een excenteras
zodat je nog meer stelbereik hebt. De White
Eno excentric is wel
leverbaar.
- Je kunt
bij een stalen frame de padden laten vervangen
door horizontale.
- Koop een
ander, wel onbeperkt bruikbaar frame
- Maar het
allersimpelst: monteer een kettingspanner, ie
een oude derailleur. Dan
heb je bovendien het voordeel dat je eenvoudig
het verzet kunt
varieren.
Monteer je een dubbel voorblad, dan kun je
makkelijk met de vingers de
ketting op het grote blad leggen om naar het
bos te fietsen, in het bos
til je de ketting op en laat je hem op het
binnenblad vallen.
De
bladboutjes zijn te lang om een enkel tandwiel
op een crankstel te
schroeven!
Gebruik
twee tandwielen (zie boven) of monteer een
buitenblad zonder tanden als
bescherming en kettinggeleiding. (Je mag
natuurlijk ook kortere
bladboutjes
kopen, zoals ze elders op deze site te vinden
zijn)
Kan
ik zo'n octagon multiserrated, pipe billet
spindel shimano crankstel
gebruiken?
Dit
type as-naafverbinding
houdt er niet echt
van als je staand op de pedalen hobbels neemt.
Een vierkant asje is
beter,
en anders moet je de linker bout frequent
controleren. ISIS spline is
beter
-spelingvrij- ontworpen en goed te gebruiken, de
lagers zijn meestal
echter knudde.
Kan ik zo'n Hollowtech2 crankstel
gebruiken?
Whatever turns you on baby, maar ik hou
niet van het lagers vervangen al voor de ketting
versleten is
Hoe
bouw je een mtb om naar SingleSpeed?
- Sloop
alles eraf wat op derailleur lijkt. Een nieuw
speciaal SingleSpeed
achterwiel
is het sterkst, maar je kunt ook een Shimano
cassettenaaf blijven
gebruiken.
Verwijder de cassette, en vervang die door een
Shimano BMX steekkrans
(een oude UG is het niet echt) en een handvol
afstandsringen uit oude cassettes. De BMX
steekkrans
heeft volle tanden waar de ketting niet
makkelijk afschakelt.
- Heb je
geen horizontale padden dan heb je een
kettingspanner nodig. Daar kun
je
veel geld aan uitgeven. maar een oude
derailleur doet het ook. Met een
kort stukje binnenkabel kun je die netjes
uitgelijnd onder het tandwiel
monteren. (soms is het indraaien van de
schroefjes al voldoende)
- Een brede
stadfietsketting is niets sterker dan een
derailleurketting, hooguit
goedkoper.
Een derailleurketting kan volgens mij beter
tegen vuil, dus als die op
het achtertandwiel past is dat het beste.
Bovendien kun je die
makkelijker smeren.
- Wil je
spelen in het bos, probeer dan uit te komen op
een
overbrengingsverhouding
net onder de twee: dus 32-18, 36-20 oid. Hoe
groter de tandwielen des
te
lager de krachten op de ketting, de tandjes en
het frame. Scheur je
alleen
door de stad dan kun je wel hoger gaan, tot
2.75 of zo, afhankelijk van
smaak, stijl en banddikte.
- Het buitenblad
van het crankstel is vaak bruikbaar als
beschermer (vijl wel de tanden
er af), het binnenblad mag in de ton.
Kun
je BMX naven gebruiken?
Niet
zonder meer, omdat bij een MTB de padden veel
verder uit elkaar staan
(meestal
135 mm) . De as vervangen door een langere met
wat extra
afstandsringen
(bv gekartelde moeren achterste voren) kan
echter werken, maar let op
de kettinglijn.
Kun
je zo'n oude 5-speed freewheelnaaf gebruiken?
Technisch
wel, als je eventueel een langere as monteert en
flink met
afstandsbussen
stoeit om een rechte kettinglijn te krijgen. Wel
moet je er op verdacht
zijn dat de flenzen van zo'n naaf dicht bij
elkaar staan, en met een
enkelvoudig
freewheel komt de linker flens misschien dichter
bij het midden dan de
rechterflens. Je hebt dan weer een niet
-symmetrisch wiel, maar nu met
de paraplu aan de verkeerde kant!
Controleer
wel of de padden evenwijdig staan, want zo'n as
gaat makkelijk krom.
Heb
je een oud pignon uit het pre-index tijdperk,
dan zitten daar nog
redelijk
grote -lees: slecht schakelende- tanden op. Op
een Maillard bv gebruik
je de eerste schroefkrans (#3) en de krans zit
dan al gauw 12mm of
verder
naar rechts als met een enkelvoudig freewheel.
Zeker op een citybike
met
een vaste kettingspanner die er voor zorgt dat
de ketting niet
ontspoord
wil dat prima.
Wat
is een bruikbaar verzet?
Voor
singlespeeden in het bos met 26" wielen is 32-18
of 32-16 een goed
begin.
Zijn
er nog leuke links?
Sheldon
te?
dure spullen van Pauls
Components
Fixed
Innovations
Inspiratie
nodig? http://www.fixedgeargallery.com/
