Werkplaats
tips & truuks
hoe moeilijk makkelijk kan
Klinknagels uitboren
spatborden en tassen worden vaak in elkaar gefabriekt met
holnieten. Als je die wil verwijderen heb je het probleem dat de
kop geen houvast biedt en de nagel mee gaat draaien voor dat die
helemaal weggeboord is. Mijn methode is om van de verkeerde kant
te beginnen. Sla met een centerpons een punt in de kop en begin
met een geschikt boortje de kop aan te boren, todat je een
bruikbare centrering hebt. Klem een tweede boortje in de
bankschroef, steun de kop van de klinknagel op die boor met de
zojuist geproduceerde centrering, en boor nu de nagel weg van de
andere kant. De boor in de bankschroef houdt de nagel tegen, of
boort vrolijk verder
Olie verversen
Met alle spaken,
spatbordstangen en bagagedragers in de weg is het aftapschroefje
van de Rohloff naaf maar moeilijk te bereiken. Tenzij je ipv een
normaal inbussleuteltje een lange 3mm T-sleutel pakt. Het
madeschroefje laten vallen hoeft opeens niet meer, het schroefje
recht indraaien wordt een stuk simpeler en de flexibele steel
geeft een duidelijke indicatie dat genoeg vast genoeg is.
Zadelhoeken
De hoeken van een met kunstleer overtrokken MTB zadel hebben
flink te lijden, zeker als je de fiets ongepland parkeert.
Met een polyurethaan pasta uit een tube zoals Shoe-goo zijn ze
zoals hier te zien is weer heel aardig te herstellen
Packing
tape decals?
Een leuke techniek als je even snel een simpel stickertje wil
maken zonder geld uit te geven is de Packing Tape Decal.
Misschien niet vreselijk duurzaam, maar goed genoeg om te kijken
hoe iets lijkt. De methode is eenvoudig:
- Print je ontwep met een laserprinter op
papier, hoe dunner het papier hoe beter
- Plak een strook doorzichtig
verpakkingstape over je ontwerp (zonder rimpels)
- Wrijf de toner zo goed mogelijk in de
lijmlaag van de tape
- Knip je sticker uit, zo dicht mogelijk
rond de text werkt meestal het beste, vermijd scherpe
hoekjes
- Week de sticker in een afwasteil met warm
water, en boen vervolgens voorzichtig het papier er met een
sponsje af
- Plak de sticker op de fiets, of als de
sticker nog iets nat is zonder lijm, of droog de sticker en
geef hem nog een dosis spray-mount lijm
hobbelende
band ?
Het wil nog wel eens tegen vallen om een band zo te monteren dat
er geen hoogteslag inzit.. Vooral met de wat stuggere en stroeve
Schwalbe Marathons XX wil dat nog wel eens een gevecht
worden, voor dat je zover bent dat de band niet slingert en de
reflectiestreep een normale stand tot de velg heeft. In lichte
gevallen helpt het om de band bijna leeg te laten lopen en de
band op de lage plekken van de velg te wringen. Als dat niet
opschiet grijp ik naar een fles water met afwasmiddel. Spuit het
smeermiddel tussen velgrand en hieldraad. Flink oppompen, en met
een beetje geduld is de kans groot dat de band nu zelf -plop- op
de goede plek schiet
Stuur
recht ?
Staat je stuur recht? Dat in een keer goed afstellen wil nog wel
eens tegenvallen. Wat helpt is als je het stuur zo draait dat
het hele wiel je refentie wordt. Je ziet het dan een stuk
makkelijker.
wiel
centreren
Om zeker te weten dat een velg netjes midden tussen de
asuiteinden zit gebruik je een centreerboog waarmee je de
symmetrie kunt controleren.Je zet de boog op het wiel en draait
de wijzer naar het vlak van de wielmoer. Bij een goed wiel maakt
het niet uit in de afstelling of je de meting links of rechts
doet. Dat is nauwkeuriger dan te vertrouwen op de
wielrichter.
Onderweg kun je een centreerboog maken met wat je
toevallig voorhanden hebt. De officieele uitvoering van de
Bistroversie [tm] is met twee glazen bier, een terrrastafel en
een asbak, maar met koffiebekers en en een stapeltje
kleingeld lukt het ook
Wipperman
Connex link
De sluitschakel bij de Wipperman Connex kettingen komt met een
uitgebreide gebruiksaanwijzing. Dat is nodig, want als je de
sluitschakel op de kop monteert slaat die over op de 11. Met de
onduidelijke plaatjes uit de gebruiksaanwijzing kan ik alleen
nooit onthouden wat de goede orientatie is. Maar als je het weet
kun je het gelukkig gewoon zien. Een kant van de link heeft een
kleine afschuining (pijl) om het schakelen te verbeteren, dus
die monteer je gewoon naar de
Blindklinkmoeren
Blindklinkmoeren worden gebruikt in aluminium frames om de
bidonhouders mee vast te zetten. Ze bestaan uit een bus die kan
vervormen als de schroefdraad in het einde wordt aangetrokken.
In 1 zie je een nieuwe blindklinkmoer, het te vervormen gedeelte
is met rood
aangegeven. In 2 zie je de geinstalleerde moer, onder de kraag
is een nieuwe rand ontstaan (pijl)
Voor installatie heb je een speciale tang nodig, maar als de bus
los zit kun je hem ook met een boutje, moerjte en ringetje
natrekken
. 
Schroef de bout volledig in de moer
Hou
de bout tegen en draai het moertje met beleid aan
Derailleuroor richten
Onderweg heb je natuurlijk niet het echte gereedschap bij je om een verbogen
derailleuroog te richten. Maar het kan ook met wat je wel bij je
hebt:
- Zet het achterwiel achterstevoren in de
fiets om ruimte te maken, steek de spanner weer van de
niet-derailleurkant door de naaf en weer vast
- Schroef de derailleur los, kabel etc kun
je gewoon laten zitten
- Schroef je voorwiel (veertjes even opzij
leggen) aan de pad. Als het tegenzit, dat ligt aan de naaf
en de dop van de snelspanner, moet je misschien nog een
afstandshouder (bv een dikke moer zoals hier, wat ringetjes,
of een vlak stuk gereedschap) gebruiken
- Buig aan het voorwiel totdat het weer
evenwijdig aan het achterwiel staat. De krachten zijn laag,
dus het voorwiel heeft hier geen moeite mee
- Trek de derailleur bij het vastschroeven
weer goed naar achteren, zodat de nok aan het draaipunt
achter het uitsteeksel op het derailleuroog past
Spaakkopringen gebruiken
Als
je een wiel bouwt met een naaf met dunne -stalen flenzen en
grote gaten, zoals je altijd tegenkomt bij Sturmey-Archer en
Shimano naafversnellingen, is het zeer aan te raden
spaakkopringetjes te gebruiken om de passing van de spaakbocht
te verbeteren. Het een voor een op de spaak schuiven van de
minuscule ringetjes is echter zeer tijdrovend. Het wordt een
stuk makkelijker als je de ringetjes op een elastische
ondergrond uitstort (hier een rubber schuurblok). Dan kun je
ringetje in een handeling op de spaak prikken!
Hydraulische remmen
ontluchten
Hydraulische
remmen
gebruiken of minerale olie (Magura, Shimano) of DOT 5.1
remvloeistof (bv Hope, Hayes, Formula). Voor je een fles koopt
moet je goed nagaan wat je nodig hebt, het verkeerde spul en je
remmen gaan lek of erger!
De minerale olie kun je in hele kleine flesjes bij Magura kopen,
maar voor het zelfde geld haal je vermoedelijk een liter LHM
olie voor het veersysteem van een Citroen bij de
automaterialenzaak. Daar verkopen ze ook remvloeistof, maar
omdat dat hygroscopisch is (dus waterdamp uit de lucht opneemt,
daarom moet deze vloeistof periodiek ververst worden) kun je
daar beter niet een te grote fles van kopen. Hou je over, knijp
dan zoveel mogelijk lucht uit de fles en schroef de dop er weer
stevig op.
Remmen met remvloeistof NOOIT
bijvullen met olie of omgekeerd! De toegepaste rubber
afdichtingen zijn niet bestand tegen de verkeerde vloeistof. DOT
5.1 is eventueel te vervangen door 4.0 (goed spoelen met
spiritus), maar NOOIT door DOT 5.0!
Machinelagers smeren
Veel
systeemwielen
zijn tegenwoordig afgedicht met enkelrijige groefkogelllagers
met rubber afdichting. Deze lagers zijn voor de levensduur
gesmeerd, wat betekent dat als het vet te veel water heeft
moeten opnemen het einde van de levensduur is bereikt. Als tijd
geen geld is kun je proberen de lagers van nieuw vet te
voorzien. Wip met een speld de afdichting uit de groef (foto1).
Als je een begin hebt peuter je afdichting helemaal los, waarbij
je moet opletten de afdichtlip aan de askant niet te beschadigen
(foto2). Nu kun je het lager uitspoelen, droogblazen en opnieuw
volproppen met vet. Wat er teveel aan vet inzit komt er op eigen
gelegenheid wel weer uit!. Klik vervolgens het deksel weer op
zijn plaats.
Heeft een wiel 32 of 36 spaken?
Zolang
het wiel niet radiaal gespaakt is kun je het in een oogopslag
zien. Bestudeer het spaakpatroon en merk op dat de spaken rond
het ventiel parallel lopen. Als er aan de overkant nog zo'n
groot & breed gat zit is het een 32 gaats velg (of een
40-er) in ieder geval deelbaar door 4. Is het gat echter V-vormig
dan is het een 36-er (of een 28 etc).
Stuurlint
Het
verwijderen van oud kurk stuurlint kan een zeer irritante klus
zijn. Het lint blijft scheuren en je blijft bezig om de
achtergebleven stukken los te pulken.
Mijn
oplossing is als volgt:
- Verwijder beide stuurdoppen
- Pak een electrische verfbrander
- Blaas een tijdje warme lucht door het
stuur heen (Als je een -vette- lap gebruikt voor extra
afdichting moet je niet raar opkijken als die in de fik
vliegt)
Zodra
het stuurlint lekker warm aanvoelt kun je het lint makkelijk
loswikkelen
Vetspuit
Een
pot vet op de werkbank trekt vuil aan, en het aanbrengen van vet
is ook geen schoon werk. Oplossing: vul een grote 50
ml.wegwerpspuit (veearts, boerenbond) met je favoriete
smeermiddel. Trek de plunjer eruit en lepel de spuit vol met een
lineaal oid.
Noodspaak
Een
noodspaak is handig om een achterwiel tijdelijk weer mee in
model te brengen, zonder eerst de cassette of het pignon te
verwijderen
Universele
noodspaken zijn voor duur geld te koop, maar je kunt ze beter
zelf maken.
- neem een spaak van de goede diameter,
maar 5 mm te lang
- knip de kop eraf
- neem een stuk ijzer 2-3mm dik, en boor
hierin een klein gat waar de spaak net doorheen paststeek
de spaak hierin, klem het omgebogen einde vast tegen het
ijzer met tang of bankschroef, en buig het einde haaks om.
Montagevet
Schroefdraad,
zadel- en stuurpennen moet je invetten voor montage om te
voorkomen dat de onderdelen vastroesten. Een pot vet op de
werkbank wordt echter gauw een rommeltje. Mijn oplossing is om
een klein smalfilm blikje op de werkbank te zetten. Boor een 10
mm gat in het deksel en steek hierin een afgeknipt penseel. Vul
de pot met je favoriete vet, of nog beter met anti-seize. Dat
beschermt beter, en je wordt er zelf niet zo vies van. Garages
hebben vaak grote potten Never-Seez, Shimano Lok-not
vindt je bij de fietsenmaker. Standaard verpakkingen zijn vrij
groot, misschien dat je een lik meekrijgt al je je met je potje
in de werkplaats meldt.
SPD-R
Nieuwe
Shimano
SPD-R pedalen zijn vaak zeer lastig om uit te komen, zelfs met
de veerspanning op de laagste stand. Met de tijd wordt dit
beter, maar de eerste keren is het ronduit gevaarlijk.
Het
probleem wordt veroorzaakt door de fabricagemethode van de
scharnierende grendelplaat, die gestanst wordt. Bij deze
knipbewerking ontstaat een braam, die vervolgens mooi verchroomd
wordt. Het glijvlak van de grendelplaat kan daardoor soms erg
ruw zijn, waardoor het schoenplaatje blijft haken. De
oplossing is dus simpel: verwijder met schuurpapier, vijl of
Dremel de braam (aangegeven met rood), en maak het glijvlak
glad. Als je vindt dat je ook te hard moet duwen om de
schoenplaat in te klikken kun je ook de inloophoek op de
grendelplaat (blauw) nog iets aanschuinen. (Bij deze duurste
Dura-Ace uitvoering heeft dfabriek dat al gedaan, maar de
goedkopere varianten zijn goedkoper afgewerkt) (in 2002
introduceert Shimano de 6501 en 7701 versies, waarbij de
aanschuining is verbeterd, en de finish gladder is gemaakt)
Naven
afstellen
"Deze tip is inderdaad
briljant." MH , NL.fiets
Veel naven (bv alle Shimano
naven) zijn uitgevoerd met een klassieke cup en conus lagering.
Vanaf de fabriek komen dergelijke naven met een spelingvrije
afstelling, want anders kun je geen wiel bouwen. Echter, in
gebruik wordt de as door de snelspanner aanzienlijk in elkaar
gedrukt, en dan loopt zo'n lager met te weinig speling.
Na
het wielenbouwen moet een naaf dus altijd iets losser worden
gesteld, maar hoeveel is dus vaak gokken. Dat is echter niet
nodig, want het is erg eenvoudig om de naven af te stellen met
de as in compressie.
neem een grote moer, M12 is een prima
maat. Je kunt ook een 10 mm gat in een stuk plat ijzer
boren (bv 10 x 25 mm), dat heeft bovendien als voordeel dat
je het wiel hiermee in de bankschroef kunt klemmen. (de
meeste snelspanners zijn net even dikker dan een M12 moer,
en zitten dan in de weg) Een oude crank gaat ook prima.
Haal de spanner uit de as, schuif de
moer op de as en breng de uitvalas weer aan. Het veertje aan
de moerzijde kun je laten zitten, het veertje aan de
stelkant moet je even opzij leggen. Bij achternaven steek je
de spanner van de verkeerde (rechtse) kant naar binnen.
stel de uitvalas net zo strak af als je
gewend bent en zet de spanner dicht
draai aan de as om de afstelling te
controleren, de eerste keer is dat een hele verrassing!
stel
nu de as af met de conus en stelmoer aan het vrije uiteinde.
Afhankelijk van de naaf heb je daar een of twee speciale
platte conussleutels voor nodig. Zet de conus zo veel losser
dat er nog net geen speling is als je de borgmoer weer
vastgezet hebt. Met de snelspanner los kun je dan wel
duidelijk speling op de as voelen, maar in de fiets is het dan
weg.
Pomprubber
Het
afdichtingsrubbertje voor franse ventielen (presta) in de kop
van de hogedrukpomp is een vervangingsartikel. Maar doorgaans
begint de kop van de ventielen te vliegen op het moment dat de
winkels dicht zijn. En een nieuwe afdichtingsring met een niet
uitgelubberd gat is dan natuurlijk niet te vinden. Met een
strookje plakband kun je dit tijdelijk repareren.
- schroef het dekseltje van de kop, en
verwijder de rubberen afdichting,
- wikkel enkele slagen plakband om de
buitenomtrek van de afdichting,
- prop het geheel weer in de ventielkop
en schroef het dekseltje er weer op
de
rubberen
afdichting zit nu weer zo klem dat het gat kleiner is geworden
en de kop wel weer stevig op het ventiel vast zit.
Handvat
Handvatten
verwijderen kan een hele toer zijn. Brute kracht is voor
sommigen een oplossing, ik doe het liever subtiel. Vul een
injectiespuit (veearts, boerenbond, locale junk;) met spiritus of water etc
en steek de naald schuin door het handvat. Injecteer wat
vloeistof tussen greep en stuur. Masseer de vloeistof onder het
handvat door en het handvat breekt makklijk los. Je kunt het nu
zonder moeite van het stuur schuiven.Montage gaat ook makkelijk
met spiritus. Maak de binnenkant van de greep nat, en schuif de
greep op het stuur. De spiritus is snel verdampt en dan zit de
greep weer vast.
