Son naafdynamo's zijn bijzonder
betrouwbaar, maar desondanks kan een
storing voorkomen. Met deze leidraad bij
het storingzoeken valt de fout hopelijk
snel te lokaliseren en verhelpen.
Geen licht
Meestal is hier niet de dynamo
maar de bedrading de schuldige. Net als
bij andere verlichting helpt het om
systematisch te werk te gaan. Koppel het
achterlicht af bij de koplamp en probeer
of de verlichting het nu wel doet.
Helpt dit niet, trek dan de
stekkers van de dynamo. Geef het wiel een
slinger en sluit bij draaiend wiel de
contacten kort. Zie je vonken en remt het
wiel nu merkbaar af dan is de dynamo in
orde. Breng de bedrading weer aan en geef
het wiel weer een slinger: Als het wiel
lekker doorloopt ook al probeer je het
licht aan te zetten dan heb je een open
verbinding, als je het wiel electrisch
kunt laten remmen zoals daarnet met het
kortsluiten van de polen dan heb je nu ook
ergens kortsluiting. Als de dynamo geen
spanning levert (los lampje over de
contacten van de draaiende dynamo, vonken
bij kortsluiten met schroevendraaier) zijn
misschien de contacten ten opzichte van de
as verdraaid en is de verbinding inwendig
gebroken. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen
als de as niet goed vastgezet was in het
frame (zie geklapper) of als iemand dacht
de niet instelbare lagers in te stellen.
Dit kan doorgaans in Kiel Windeweer
gerepareerd worden .
LED
verlichting, Edelux
De Edelux is een gesloten ontwerp en
kun/mag/moet je niet open maken. Controleer
bij geen licht :
- Of de achterlichtsteker
goed geisoleerd is en geen kortsluiting
maakt met het huis
- Of de draad goed
contact maakt in de stekers
- Of er geen kortsluiting
in de draad zit, bv door een slordige
splitsing van de coax kabel
- Of de lamp niet vol met
water is gelopen
De gevoeligheid van de sensor is
niet instelbaar, maar als de sensor op een
zwart spatbord kijkt gaat het licht eerder
aan dan wanneer de ondergrond veel licht
reflecteerd. (Het sensoroog zit onder
in de groef van de schakelaar, als je met de
schakelring de sensor afdicht is het licht
altijd aan.
Halogeenlampen
E6
Meest voorkomend probleem is het
achterstevoren monteren van de
Schalterring. Het magneetje kan dan niet
voor de schakelaar worden gedraaid en het
licht blijft uit.
Bij de E6 kan het gebeuren (als
het lampje bij het inzetten niet goed in
de reflector zit?) dat de centrale
contactveer verbogen raakt en vervolgens
sluiting maakt met de massaveer. Buig de
centrale veer dan weer voorzichtig terug
met een balpointvulling oid.
Voor geen licht (ronde
Lumotec):
De centrale contactlip in de
Lumotec kan soms meedraaien samen met de
bus door de centrale bevestiging van de
lamp. Dit gebeurt als je de koplamp
verstelt terwijl de bevestigingsbout erg
vast zit. De lip maakt dan geen contact
met het lampje. Oplossing: verwijder de
reflector, het lampje en de schroefveer,
buig de bladveer een paar mm naar voren en
zet de koplamp weer in elkaar. Koplamp
niet meer verstellen of iets minder strak
vastzetten. De schroefveer wil ook wel
eens uit de lampvoet vallen bij het
verwisselen van het lampje, dan doet het
nieuwe lampje het ook niet
Geen achterlicht
De Son dynamo heeft geen
massaverbinding naar het frame. Als je
geen dubbel snoer gebruikt moet de massa
komen door de verbinding tussen de koplamp
en het achterlicht van het frame. Gebruik
je wel een aparte massaleiding dan moet de
massadraad aan beide einden aan massa
gelegd worden en niet worden verwisseld.
B&M gebruikt een gestyleerde
bliksemschicht om de plus pool aan te
duiden. Op SHimano stekkers staat een
harkje om de massa (verbinding naar het
frame) aan te geven
Koplamp brand snel door.
De gemiddelde levensduur van een
lampje is 100 uur, bij hardrijders 30-50.
Fiets je veel en ook overdag met licht dan
zijn dat dus meerdere lampjes per jaar.
Gaan de lampjes veel eerder stuk dan is
meestal een defecte overspanningsdiode in
de koplamp de schuldige. Bij oude Lumotecs
kan de Z-diode soms slecht kontakt maken,
bij de Lumotec Senso kan de Z-diode bij
overbelasting van de print vallen.
Gebruik je een koplamp zonder
achterlicht, monteer dan een 3w lampje,
wat ook voor de hardrijders de moeite
waard kan zijn. Een E6 KS (de 2e koplamp
bij de '12volt' versie) moet je ook nooit
in zijn eentje aansluiten maar altijd in
serie met nog een lampje. Als iemand de
stekers afgeknipt heeft, de
kortsluitversie is te herkennen aan het
ontbreken van de aansluiting voor het
stekkertje van het achterlicht .
Lampjes kunnen ook stuktrillen.
Monteer een koplamp bij voorkeur dan ook
niet op het niet-geveerde deel van een
verende voorvork (dat trilt veel harder
dan een niet geveerde voorvork) en
vermijdt wiebelende koplampbeugels
Achterlicht brand snel door
(of wordt opgeblazen)
Oorzaak is hier vaak de te hoge
spanning veroorzaakt door een kapotte
koplamp en een niet functionerende
Z-diode. Controleer als dit vaker voorkomt
direct de koplamp.
Minder licht
Een fietsgloeilamp heeft een
ontwerplevenduur van ca 100 uur (dat is
vergelijkbaar met een projector, een
gewone 220V gloeilamp doet 2000-3000!)
Trillingen kunnen er voor zorgen dat
windingen van de hete gloeidraad aan
elkaar lassen en zo worden kortgesloten.
De gloeidraad wordt korter en zal minder
licht uitzenden. Om de kans hierop
te verkleinen loont het dus de moeite de
koplamp zo te monteren dat deze niet extra
staat te trillen. Montage aan de verende
voorvork is wat dat betreft funest, veel
beter is dan een afgeveerde plaats zoals
aan stuur of vorkkroon. Een krijsende
voorrem kan onder omstandigheden ook
teveel zijn voor de gloeidraad.
Vlekkerig licht
Bij oude gloeidraden willen de windingen
nog wel eens kortsluiten, waardoor secties
uitvallen. Nog erger zijn sommige goedkope
lampjes, waarbij de gloeidraad niet op de
normpositie zit. De gloeidraad zit dus uit
focus, en het lichtbeeld wordt verstoord
(vlekkerig)
Links Philips, rechts 'knakenspul'
Achterlicht gaat laat aan of
zelfs helemaal niet
Als de weerstand van het lampje
door inwendige kortsluiting van de
wikkelingen verminderd wordt, zal de
spanningsafgifte van de dynamo
(=stroombron) verminderen. Vooral LED
achterlichten met standlicht krijgen dan
niet voldoende spanning (bv maar 4 volt!)
om betrouwbaar te branden en op te
laden. Vervang het voorlampje, en je
hebt aan alle kanten weer meer licht!
Dynamo loopt zwaar
Door de sterke magneten is het
moeilijk om de as van de dynamo met de
vingers te verdraaien, waardoor al gauw de
indruk ontstaat dat de lagers vast zitten.
Deze "Polfühligkeit" levert bij een
draaiend wiel echter geen verliezen op
omdat de weerstand heuvel op even groot is
als de zet mee als de top bereikt is. Een
Son in goede doen zal als je hem (met
ingespaakt wiel) een slinger geeft bij het
tot stilstand komen nog enkele malen
soepel heen en weer slingeren tussen twee
magneetpolen in. (Uiteraard met licht uit)
Een andere controle is om het oor op de
stuurpen te leggen als je het wiel een
slinger geeft. Je hoort als het goed is
een zoemend/snorrend geluid. Bij dynamo's
die inwendig gecorrodeerd zijn of die
lagerschade hebben zullen schurende
geluiden ('kiezelpad') bemerkbaar zijn.
Met licht aan moet de dynamo duidelijk
zwaarder gaan lopen. Merk je geen verschil
dan kan kortsluiting de oorzaak zijn: neem
de kabels los en controleer of het zwaar
lopen nu is opgeheven. Als de dynamo en
zwaar loopt en geen licht geeft kan er
kortsluiting in de dynamo zelf zitten.
SON maakt geluid
\
Geratel
Geratel ontstaat meestal doordat
de as niet voldoende klem zit in de
voorvork. De spanas zit misschien los
(draad en boutkop altijd invetten) of de
vork is te breed of heeft scheve padden.
Lagerspeling
Nieuw hebben de lagers van de
SON geen speling. Na gebruik kunnen de
kogellagers iets ruimer worden, in de
grote orde van 0.01-0.02mm axiale en
radiale speling. De lagerspeling van de
SON is echter niet instelbaar, de speling
op de velg van ca 0.2 mm is normaal. Veel
meer speling houdt in dat de lagers
beschadigd zijn en dat de naaf opgestuurd
zal moeten worden. Een goede controle op
lagerschade is door het wiel een slinger
te geven, en het oor tegen het stuur te
duwen. Er ontstaat dan een mechanische
koppeling tussen schedel en naaf, zodat
trillingen (=geluid) goed wordt
doorgegeven. Een goede SON zoemt als een
electromotor, krijgt u visioenen van
houten wielen op een grindpad dan zijn de
lagerbanen beschadigd.
Kraken,
getingel
Loszittende spaken kunnen ook aanleiding
geven tot rare geluiden, zeker als het
wiel radiaal gespaakt is. Vooral kleine
wielen willen hun spaakspanning nog wel
een verliezen, het komt tenminste veel
voor bij Bromptons
Onregelmatig schurende
geluiden
Dit kan komen door een
zandkorrel in de spleetafdichting, of een
splinter van de zeer brosse
magneten. Dit is niet kritich en zal
meestal snel verdwijnen. Als het vriest
kan het ook ijsvorming zijn, maar dan moet
ontdooien helpen
Regelmatig schurende
geluiden, zwaar lopen, vastzittende as.
Oorzaak hiervan ligt meestal
niet aan de lagers maar aan een
beschadiging van de dynano door
ingedrongen water. De naaf is zeer goed
afgedicht. Water wat toch in de naaf
dringt komt er dus ook maar zeer langzaam
uit. De naaf kan dus vastvriezen, en
roestdeeltjes kunnen in de nauwe spleet
tussen stator en magneten onheil
aanrichten. Zo'n dynamo dus direct
opsturen voor demontage en
reiniging.
Son's oude type (met zwarte centersectie tot
eind '99)
Dit type dat voor demontage
eerst uitgespaakt moet worden is door ons
nooit geimporteerd. Son verleende drie
jaar garantie, maar voor service kunnen ze
normaal aan ons opgestuurd worden.
Garantie/Service
Neem voor je een lamp,
dynamo cq compleet wiel naar ons opstuurt
contact op. Son zal eigenlijk altijd
repareren, denk dus niet dat je een nieuwe
krijgt en het dus niet uitmaakt wat je
verder stuk maakt: door bv het snoer
af te knippen ipv de moeite te nemen om het
los te maken ben je bij de halogeenlampen
€15 verder, de LED versies zijn gesealed en
dan niet meer te repareren! !
SL Dynamo's
SL is Steckerloss, dus de
uitvoering zonder stekkertjes. Deze
dynamo's werken met een aan een kant
geisoleerde asring die aanligt tegen een
geisoleerde contactplaat in de voorvork.
Aan de contactplaat is een draad
gesoldeerd die door de vork loopt
en ergens weer verbonden is met de
'hete' draad van de koplamp. De koplamp
maakt massacontact met -doorgaans- de
voorvork, en sluit zo de stroomkring
naar het niet geisoleerde deel van de as
van de dynamo .
Als het niet werkt zijn er
grofweg twee opties: Kortsluiting (dan
draait het wiel zwaar) of een
onderbroken stroomkring
Kortsluiting maak je
door het wiel achterstevoren in de vork
te zetten
de veertjes van de snelspanner verkeerd
om te monteren
de koplampdraad door te schuren of
ergens contact te laten maken. Bij een
Santos kom je bij de soldeerverbinding
van de koplampdraad door de contactplaat
voorzichtig uit de vork te wippen en aan
de draad te trekken. Bij anderen kan de
verbinding ook in de binnebalhoofdbuis
zijn geschoven. Als er ook nog een lader
tussen geknutseld is kun je alles
verwachten ;)
Een onderbroken stroomkring
is vaak een slecht massacontact tussen
koplampvoet en frame: Design alu
koplampbeugels zijn daar heel goed in,
leg even een testsnoertje tusssen lamp
en frame aan om dat te testen
controleer of de voet van
de koplamp goed massacontact maakt
met het frame
|
