Retrodirect 
('Hirondelle'  van de Manufacture Francaise d'armes et cycles St. Etienne,  ca 1925)
(c) 2004 m.s.gerritsen

Hirondelle headbadge Hirondelle

Af en toe komt er ook wel eens iets ouds de werkplaats binnen, en deze retrodirect uit 1925 oid is bijzonder genoeg om hier te laten zien. Deze kwaliteitsfiets van vlak na de 1e wereldoorlog is namelijk voorzien van 2 versnellingen vooruit en twee achteruit! Niet dat je met achteruitfietsen zelf ook achteruitgaat, want door de gekruiste ketting gaat de fiets gelukkig wel naar voren. De voorderailleur, die geheel in de trend vooruittrappend op- en achteruittrappend af kan schakelen zorgt voor de verdubbeling van de mogelijkheden die de twee freewheels bieden. 

Het frame is zoals je bij meer Franse frames uit die tijd tegenkomt lugloos autogeen gelast, en de finish was ooit 'fijnst vernikkeld' zoals op altijd vette tandwielen nog goed te zien is. 

retrodirect sideview Les vitesses

Hier zie je goed hoe de aandrijving werkt: Trap je vooruit dan wikkelt de ketting zich normaal op het kleine achtertandwiel af. Vandaar loopt de ketting via de spanrol weer terug over het grote achtertandwiel. Dit kan niet zo hard draaien als zijn kleine broertje, dus de freewheelpallen hebben het druk.
Trap je achteruit dan is de situatie omgekeerd en drijft de schuin lopende ketting het grote tandwiel aan. Het kleine tandwiel draait dan achteruit.

retrodirect driveline Het gestaalde kader

Op deze foto is goed te zien dat de liggende achtervork een wulpse bocht moet maken om de ketting door te laten. 

De achterrem heeft ook duidelijk als inspiratie gediend voor moderne constructies.

Pienter pookje

Er is ook een voorderailleur: dit is de commandeur

featherbed predecessor Mit verdaipens

En hier is het mechaniek. De arm scharniert rond het bracket en is voorzien van twee conische schakelhulpen die de ketting oplichten en richting het andere tandwiel geleiden. Om op het grote blad te komen draai je de vork omhoog terwijl je vooruit trapt, het afschakelen wil alleen als je achteruit trapt.

Cartridge trapas
De trapas is eenvoudig te verwijderen door het losdraaien van de borgring. Het gat rechts in het huis dient voor de smering, het correspondeert met een olienippel in het frame. De flens links hoort bij de voorderailleur.
Vooruitgang
De kogelbanen van deze 75 jaar oude trapas zien er een stuk beter uit dan bij menig modern fietsonderdeel! Het balhoofdstel is inwendig ook nog perfect!
Cassettenaaf
Het lijkt wel een cassettenaaf. De tandwielen worden op de naaf gestoken en vastgezet met een borgring. Alleen is hier het naafhuis zeskant, en is het freewheel met de tandwielen geintegreerd.
Spaaknippel
De spaaknippels zijn voorzien van een opgeperst logo. De franse ventielen leverden trouwens ook een echte verrassing op, want linkse schroefdraad op het velgmoertje was ik ook nog niet eerder tegen gekomen!